niedziela, 1 grudnia 2019

70 rocznica śmierci żołnierzy NZW




     W dniu 1 grudnia 2019 r. w Śniadowie pod Łomżą odbyły się uroczystości poświęcone 70. rocznicy śmierci żołnierzy Narodowego Zjednoczenia Wojskowego: ostatniego komendanta Okręgu Białostockiego NZW por. Kazimierza Żebrowskiego "Bąka" i jego syna Jerzego Żebrowskiego "Konara". 
  Obchody zorganizował Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych Okręg Łomża przy współudziale władz gminnych. Patronat nad imprezą objął  m.in. Starosta łomżyński i Instytut Pamięci Narodowej.
W uroczystościach wzięły udział poczty sztandarowe, pracownicy Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie (w tym dyrektor Jacek Pawłowicz i Michał Wołłejko), historycy Leszek Żebrowski i dr Rafał Sierchuła, grupa rekonstrukcyjna 11 Grupy Operacyjnej NSZ oraz licznie zgromadzeni mieszkańcy.   

Obchody zapoczątkowała msza święta.



Po uroczystej mszy świętej uczestnicy uroczystości obejrzeli krótką inscenizację historyczną przedstawiającą śmierć "Konara" i "Bąka". 






Następnie udano się do pobliskiego Mężenina, gdzie 1 grudnia 1949 r. na posesji Teofila Lipki, zostali przez obławę okrążeni "Bąk" i "Konar". Partyzanci podjęli nierówną walkę, w trakcie której obaj zostali ranni. 
Wstrząsające szczegóły wydarzenia opisał po latach jego świadek i właściciel kwatery Teofil Lipka: "Cały czas trzymali mnie w domu bo bali się, że tamci mają szansę ucieczki (...). Stałem z rękami do góry. Gdy rozwidniło się, powiedzieli (ubowcy) - chodź (...). Niech tylko któryś z nas zginie, to ty nie wrócisz - powiedział do mnie szef UB. Wszedłem do stodoły, zajrzałem do zasieka - nie tam, gdzie oni leżą, ale na drugie klepisko. Nie widzę tutaj nikogo - głośno mówię, żeby wszyscy słyszeli. A ten szef UB stał za węgłem i krzyknął: Są! Rozwieraj wierzeje. Wychodzić ze stodoły bo podpalimy budynki! I odzywa się "Bąk" donośnym głosem: -  Tak jest. Wychodzimy. Wybryknęli z tej słomy na klepisko koło mnie (...). I biegną za stodołę. Dopiero zaczęła się strzelanina! (...) "Bąk" z synem biegną w kierunku olszyny. Ci z podwórka grzeją do nich. "Konar" zachwiał się i krzyczy: Tato jestem ranny - i zwalił się na ziemię. "Bąk" zaraz się wrócił, ukląkł przy głowie syna, przeżegnał go, przystawił mu pistolet do głowy i dwa razy strzelił. Tamci krzyczą, żeby przestał się bić. "Bąk" strzelił sobie w głowę. Bój się skończył", Ciała obu partyzantów zabrano i do dzisiaj nieznane jest miejsce ich pochówku. 
    Obecnie po zabudowaniach Teofila Lipka nie pozostał żaden ślad, który wskazywałby, że miejsce to było zamieszkane. Brak pozostałości po domu mieszkalnym i zabudowaniach  gospodarczych. Jedynie niewielka ziemianka potwierdza, że teren był zabudowany.

    Miejsce śmierci obu żołnierzy NZW znajduje się kilkanaście metrów od zachowanej ziemianki. Ustawiono tam dwa brzozowe krzyże, które najczęściej czekały Żołnierzy Niezłomnych po latach walki z system komunistycznym.  Pod nimi w asyście oficjeli, grup rekonstrukcyjnych złożono kwiaty, zapalono znicze oraz pożegnano bohaterów sygnałem odegranym na trąbce oraz wystrzałami z armaty.  




Później powrócono do  Śniadowa, gdzie w miejscowym Gminnym Ośrodku Kultury prelekcję na temat Narodowego Zjednoczenia Wojskowego oraz sylwetki "Bąka" wygłosili Leszek Żebrowski i Michał Wołłejko. Był również czas na wspominanie bohaterów oraz dzielenie się, nieraz niedostępnymi, dokumentami z tamtych lat.







W dniu dzisiejszym 96. rocznicę urodzin obchodził również Pan mjr. Antoni Zienkiewicz, któremu życzono jeszcze wielu lat zdrowia i wręczono skromne dowody pamięci.



Uczestnikom uroczystości przekazano również publikację "Głos znad Narwi" nr 1 z 2019 r.  zawierający artykuł "Por. Kazimierz Żebrowski ps. "Bąk" - jeden z najtwardszych Polaków", autorstwa Michała Wołłejki, w którym przedstawiono m.in. bardzo drobiazgowe okoliczności śmierci obu żołnierzy NZW w walce z obławą KBW w dniu 1 grudnia 1949 r. 




Link do prelekcji Michała Wołłejki
https://www.youtube.com/watch?v=TEzMgOkETLQ&feature=youtu.be - prelekcja Michała Wołłejki

https://www.youtube.com/watch?v=YPTPdXD-QEU - część prelekcji Leszka Zebrowskiego

Fot. Bartłomiej Szyprowski

 

Głos znad Narwi 2019 nr 1


                                                


                                                   




Link do fotorelacji na stronie fb Związku Narodowych Sił Zbrojnych Okręg Łomża, z której pochodzą poniższe zdjęcia - poniżej.



https://www.facebook.com/media/set/?set=ms.c.eJw9lNmNRTEIQzsaYcAs~%3BTc2Ig~%3Bu75FxCJs2WFIeyPL2~_NMH2nVAUQ5kESh4~%3BgCkehQptgBqAyL6QGo5obWm0DACWaELLJ5C~_hTW9kBwAV0nhHWvMN6zqgfyl4d8eRS8nBLuB2JMhX2mNR~_mMOsHNF7qhktdg~%3BKA64GY74czD3SOQs7UoPO5ENEDPoBdB1Ss3Ft5IYaphnphAS3LvVo~%3BEDIevHpY6DRKEXEgekKyNnUXYkIk9~%3Bv~_6wu~_vrg6JkSxf3F~%3BmXpcpp4aA6wvJHOKDMEW2evlIX15eIU8YOtB5EyQhMqBns~_lxn6O6voA1oMGGQDfvjB9PhcpmwcrRhHsU1Q7AVM709afwlYRYA0wkQNlyOw401DhANbWI8ipujK36hE9eTB5IWn6gG7qUT3PkrHPpr~%3BBRdzgJl9NwatpJubZkswD3g~%3B4hVRNK6E3yaU5eThyPcreVkreVpZHITNNL6Regy3OtEVfiHQeSCAz8oauK3V2UnkhrW9JVX6KFmEMkB2pFnhxLsL~_pSXEBlD1gM8rM5sLEtMXpMuCklF49ykaMaDyV~_SG9gPeB97BccBxwJ8psKaoOUNpjVM0H6gvpN9Yiu9YtsJzFOFc4JFzkoK1oOLdKP1C3hRK3BS2ISdTjR3tNg0SMvO7wHXyUMsLCUxNyR3L9uLMh7RtTb1nCVNql7ApEEIc4IG5dJbWH~_hppYtdCObkpMSenCZmoyx1N6qpoqNgb6b0ZrlFx3mE9IDyPmCTunl9wPuB6xxjLr~_Y7~_Vv1pzx6NYzrXoK9VM03iu0M219r2AXqANe43GHvsMahGjagZApkFJ5AE9BnCJns43BM51zPODz~_A2~%3BfsMfbc8UzX8bD3mx.bps.a.2915808371784955&type=1&__xts__[0]=68.ARDxFmz8ddUMr7EqF0J8S9tVzAx4PLHEFk1MRDLsqcsZ_o4b_q9IgD2SBpfeYI1mmB5ZAI3E9xKKJgjWyrzSIU9COrpVjbCXyDpisx5FY9K2cWQ9GHs86ejrtXPeePCKAtXFlpT5spR0TEo_Pv2gxfBg3ZkuoRQMEjOD3gHB3j03WdZZRc2dVDpjcU01EIEJ_s9TYnemqE1Z0l3TZyUMjqKwHpLAxBUrnzf7JPmI7q6fKltEMYxkCd9eC9L2se6OR3lgkWle0_PAMIRQB_b_Bw7QIopPsFsodo_LcUKV2QzJL2uC4IpyvPNzvF5L1zucLMtUOEivu-Z1I9CmOLo3mmH-HQA_Gxjfx7ebRkoi0BNSFjvj-QkYP3KqEIe2xDWOGas20RbQjxxLvpk4lT_sLU0H38Dox237HQiuudLhDTvi1BgfmIrTFmZ4Jr2m6HpQBlgyhVpWhJWK2MF306He3fkefg&__tn__=HH-R


wtorek, 1 października 2019

Ojczyzna oddała hołd walczącym o Wolną Polskę. Uroczysty pogrzeb w Radecznicy żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego AK



W dniach 29-30 września 2019 r. odbył się uroczysty pogrzeb żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej wchodzących w skład grupy zbrojnej dowodzonej przez Stanisława Pakosa "Wrzosa": Pawła Kalinowskiego "Francuza", Józefa Pysia "Ostrego" i Mieczysława Szewczuka "Włocha". Uroczystości, wraz z ceremoniałem wojskowym, zostały zorganizowane przez  Wojewodę Lubelskiego, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Stowarzyszenie Głos Bohatera.
       Kpr. rez. Józef Pyś "Ostry" od 1943 r. był żołnierzem AK a następnie WiN Obwodu Zamość. Po zatrzymaniu w dniu 29 grudnia 1945 r. przez MO w Zamościu został osadzony w więzieniu przy ul. Okrzei w Zamościu, skąd 8 maja 1946 r. uwolnił go oddział WiN ppor. Romana Szczura "Urszuli", który opanował więzienie. Nadal pozostawał w konspiracji. Od marca 1948 r. był żołnierzem II Inspektoratu Zamojskiego AK (oddziału Stanisława Pakosa "Wrzosa" Został w dniu 18 lutego 1951 r. ciężko ranny w trakcie potyczki z patrolem Milicji Obywatelskiej w Zamościu. Pomimo przewiezienia do szpitala i wykonania operacji zmarł. Został pochowany w bezimiennej mogile na Cmentarzu Unickim w Lublinie.W wyniku prac ekshumacyjnych Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie jego szczątki odkryto 11 września 2018 r. Informację o jego identyfikacji podano do publicznej wiadomości 17 czerwca 2019 r. Postanowieniem Prezydenta RP z 19 VI 2019 r. nr 112-48-2019 został mianowany pośmiertnie na stopień podporucznika.
     Mieczysław Szewczuk "Włoch" był od kwietnia 1951 r. żołnierzem oddziału Stanisława Pakosa „Wrzosa” z II Inspektoratu Zamojskiego AK. 28 września 1951 r. po potyczce koło Dzierążni został zatrzymany przez MO i PUBP Tomaszów Lub. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Lublinie z 20 grudnia 1951 r. sygn. Sr 760/51 został skazany na karę śmierci i 7 lutego 1952 r. ok. godz. 23.00 stracony w więzieniu na zamku w Lublinie. Jego szczątki odkryto 28 listopada 2018 r. podczas prac ekshumacyjnych Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie na cmentarzu przy ul. Unickiej w Lublinie. Informację o jego identyfikacji podano do publicznej wiadomości 17 czerwca 2019 r.  .
     Paweł Kalinowski "Francuz" początkowo był współpracownikiem oddziału Stanisława Pakosa „Wrzosa”, któremu udzielał kwatery oraz informacji o ruchach MO i UB. Od lutego 1951 r. był żołnierzem jego oddziału i dowódcą placówki w Pniówku. 27 października 1951 r. został zatrzymany w Pniówku przez PUBP Zamość. 20 grudnia 1951 r. wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Lublinie z  sygn. Sr 760/51 został skazany na karę śmierci i 7 lutego 1952 r. ok. godz. 23.00 stracony w więzieniu na zamku w Lublinie. Jego szczątki odkryto 11 listopada 2018 r. podczas prac ekshumacyjnych Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie na cmentarzu przy ul. Unickiej w Lublinie. Informację o jego identyfikacji podano do publicznej wiadomości 17 VI 2019 r. 
      W dniu 29 września 2019 r. uroczyste pożegnanie trzech Żołnierzy Niezłomnych odbyło się w kościele pw. Matki Bożej Bolesnej w Wólce Panieńskiej. 



     W Radecznicy w uroczystym kondukcie trumny przewieziono na lawecie do bazyliki. 




       W uroczystościach uczestniczyli m.in. premier Pan Jacek Sasin, poseł na Sejm RP i prezes ŚZŻAK Okręg Zamość Pan Sławomir Zawiślak, wojewoda lubelski Pan Przemysław Czarnek, prezes IPN Pan prof. Krzysztof Szwagrzyk, dyrektor IPN o/Lublin Pan Marcin Krzysztofik, poczty sztandarowe, przedstawiciele władz i służb mundurowych, członkowie rodzin Żołnierzy Niezłomnych, weterani, harcerze z hufca hm Anny Rojek, Stowarzyszenie Motocyklowe Rajd Katyński, oraz zgromadzona ludność. W czasie uroczystego pogrzebu  patent oficerski śp. Józefa Pysia odebrał członek jego rodziny Pan Adam Pyś.



Po mszy świętej, okryte flagami narodowymi, trumny ze szczątkami żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego AK, przeniesiono celem ich złożenia w krypcie bazyliki. Flagi i rogatywki uroczyście przekazano rodzinom "Ostrego", "Francuza" i "Włocha" (w imieniu rodziny "Włocha" odebrał je Pan Dariusz Pilarski). Następnie przemawiał Pan prof. Krzysztof Szwagrzyk a w imieniu rodzin Pan Adam Pyś. Oddano salwy honorowe, trumny uroczyście spoczęły w krypcie i złożono wieńce. 





https://www.radiozamosc.pl/wiadomosci/11252,pogrzeb-zolnierzy-niezlomnych
 https://www.gov.pl/web/kultura/uroczyste-pozegnanie-olnierzy-wykletych
https://www.facebook.com/BabciaFrania.88/videos/pcb.771896223264733/771893436598345/?type=3&theater
https://www.facebook.com/przemyslawczarnek/videos/548059199276749/UzpfSTEwMDAwNTEyMDc5ODIwNDoxMjgzMzE4OTM4NTE1NDU0/, - przemówienie Wojewody Lubelskiego
zdjęcia - Bartłomiej Szyprowski
                                                                                                     Bartłomiej Szyprowski