Dokumenty dot. Mariana Pilarskiego

1. Fragment rozkazu dziennego nr 157 83. pp. w Kobryniu  zezwalający na zawarcie ślubu sierż. M. Pilarskiemu- CAW Warszawa,

 2. Akt ślubu - Parafia Tyszowce,

                                   

3. Fragment rozkazu dziennego nr 20 o przeniesieniu do V kompanii na stanowisko pisarza baonu - CAW Warszawa,

4. Fragment rozkazu dziennego nr 85 o mianowaniu z 20 IV 1922 r. do stopnia sierżanta, CAW Warszawa,

5. .Fragment rozkazu dziennego nr 185 o wyznaczeniu sierż. Mariana Pilarskiego do pocztu sztandarowego na obchodach Święta Żołnierza  15 VIII 1925 r. - CAW Warszawa,

6. Fragment rozkazu nr 265 o mianowaniu z dniem 21 XI 1922 r. podoficerem zawodowym, CAW Warszawa,

7. Fragment rozkazu dziennego nr 38 wskazujący na ukończenie Okręgowej Szkoły Podoficerów nr IX w Berezie Kartuskiej i przydział do 8 kompanii 83. pspls, CAW Warszawa,

8.  Fragment rozkazu dziennego nr 262 z 1928 r. o nadaniu M. Pilarskiemu Medalu Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości, CAW Warszawa,

9. Fragment rozkazu dziennego nr 125 z 1931 r. o wyznaczeniu st. sierż. Mariana Pilarskiego do pocztu sztandarowego na obchodach uroczystości Bożego Ciała  4 VI 1931 r. - CAW Warszawa,

10. Fragment wniosku o odznaczenie st. sierż. Mariana Pilarskiego Krzyżem Zasługi - CAW Warszawa,

Opinie z ww. dokumentu

11. Wniosek awansowy do stopnia chorążego z 15 II 1934 r. Na uwagę zasługują pozytywne opinie jego przełożonych- CAW Warszawa.

Opinie z ww. dokumentu

12. Rozkaz nr 20 z 17 VI 1935 r. DOK IX w Brześciu awansujący M. Pilarskiego do stopnia chorążego z dniem 1 VI 1935 r.- CAW Warszawa,

13. Fragment rozkazu dziennego nr 76 o mianowaniu na stanowisko dowódcy plutonu 9. kompanii 83 pspls, CAW Warszawa,

14. Fragment wspomnień sierż. Ludwika Latoży z 83. pp w Kobryniu a później SGO "Polesie"

Zgrupowanie "Kobryń" zostało przemianowane na 60. DP a nasz pułk na 183. pp [...]. W godzinach rannych dnia 5 X [1939 r.], w czasie natarcia Niemców na las Hordzieżka, wytworzyło się pewne zamieszanie i niepewność, w którą stronę przesunąć resztki taboru [...]. Po południu przybył do taboru chorąży Marian Pilarski, p.o. adiutanta dowódcy II baonu. Powiedział, że amunicja jest na wyczerpaniu i przewidywana jest kapitulacja. Mówił, że czynione są przygotowania, palono akta  i papierowe pieniądze. Nastrój minorowy.

Kopia, maszynopis; CAW, Kolekcja Kleeberczyków, rel. nr 52/26a; SGO "Polesie" w dokumentach. Część 3. Dywizja Kobryń red. nauk. A. Wesołowski, Warszawa 2014, s. 196-197.

15. Fragment wspomnień sierż. Bolesława Tarasiuka z 83. pp w Kobryniu a później SGO "Polesie"

Maszerowaliśmy nocami lasami i wsiami, których nazw nie pamiętam, aż doszliśmy do Woli Gułowskiej. Sztab gen. Kleeberga mieścił się w leśniczówce. Po kapitulacji pod leśniczówką podjechał osobowy samochód niemiecki z białą flagą i tym samochodem odjechał gen. Kleeberg. Po złożeniu broni w Woli Gułowskiej wraz z pułkiem poszedłem do niewoli. w niewoli przebywałem do dnia 29 X 1939 r. W tym dniu około godz. 23 uciekłem z transportu pod Małogoszczą wraz z chorążym Pilarskim i sierż. Wieczerzakiem.

Oryginał, rękopis; CAW, Kolekcja Kleeberczyków, rel. nr 99; SGO "Polesie" w dokumentach. Część 3. Dywizja Kobryń red. nauk. A. Wesołowski, Warszawa 2014, s. 200.

16. Fragment rozkazu M. Pilarskiego "Groma" z 7 XII 1943 r. o objęciu dowództwa 21. kompanii AK z dniem 11 XI 1943 r. - AP Lublin,

17. Rozkaz Hieronima Białowolskiego "Grota" do chor. Mariana Pilarskiego "Groma" z 22 marca 1944 r., APL 1072/267, k. 211

18. Rozkaz obozowy nr 1 M. Pilarskiego "Groma" z 1 V 1944 r. - AP Lublin,

19. Rozkaz z 12 VI 1944 r. Hieronima Białowolskiego "Grota" do chor. Mariana Pilarskiego "Groma" dot. przekazania dowództwa 21. kompanii AK - AP Lublin,

20.  Rozkaz Hieronima Białowolskiego "Grota" z 26 VI 1944 r., gdzie M. Pilarskiego "Groma" określa się stopniem chorążego - APL Lublin 1072/266, k 35.

21. Fragment pisma Hieronima Białowolskiego "Grota" z 5 VII 1944 r., do Wilhelma Szczepankiewicza "Drugaka", gdzie M. Pilarskiego "Groma" określa się stopniem chorążego - APL Lublin 1072/266, k 36.

22.  W nocy z 1 na 2 VI 1944 r. nasze zgrupowanie pod dowództwem chor. "Groma" wyruszyło na akcję w Starej Wsi [...]. W lipcu [1944 r.] ukazały się rozkazy do wykonania planu "Burza". Zgłosiłem się na punkt zborny, ale było nas bardzo mało.  Z Tyszowiec stawili się  [...]. Na czele grupy stanął chor. "Grom". W dniu 20 lipca wyruszyliśmy do Tomaszowa. Dotarliśmy do Niemirówka, gdzie zatrzymaliśmy się na noc i następnego dnia około 10 rano wkroczyliśmy do Tomaszowa [...]. Po opuszczeniu miasta stanęliśmy w Siwej Dolinie.22 lipca wyruszyliśmy na koncentrację w lasach ulowskich, K. Jużak ("Wania"), Bitwa plutonu "Czarnego" pod Dąbrową [w:] I. Caban, Placówka Armii Krajowej Tyszowce, Lublin 1999, s. 133, 135.

23. 17 VI 1944 Na placówce nr 3 [komendant] [Wilhelm Szczepankiewicz "Drugak"] rozmawia z żołnierzami, idziemy wszyscy na przedpole placówki, pod wieś Czermno. Egzaminuje [Władysława Rybczyńskiego] Konrada  d-cę plutonu i plac.[ówki] nr 3. Kilka uwag, wreszcie zwraca się do [Hieronima Białowolskiego] Grota. Ma pan, pana chorążego [Mariana Pilarskiego] (Groma), specjalistę i fachowca. Będzie pan tu do lasu przysyłał kolejno plutony rejonu i przy swej funkcji d-cy komp[anii] będzie kontrolował i kierował wyszkoleniem [...]. Do Groma kom.[endant] obw.[odu] zwraca się: Pan zorganizuje przy tym tu obozie w lesie, komp.[anię] podofic.[erską]  z całego rejonu, a może przyślę z innych rejonów, Kronika placówki 21-szej 1943-1944 Groma [w:] I. Caban, Placówka Armii Krajowej Tyszowce, Lublin 1999, s. 46.

24. Fragment zażalenia chor. Mariana Pilarskiego "Groma" z 20 X 1944 r. - w lewym górnym rogu zapis "Chor. Grom" - AIPN Lu 21/26/5, k. 26.

 25. Fragment meldunku chor. Mariana Pilarskiego "Groma" z 7 XII 1944 r. do komendanta obwodu - w lewym górnym rogu zapis "Chor. Grom" - AIPN Lu 21/26/5, k. 39.

26. Meldunek chorążego Mariana Pilarskiego "Groma" z 29 I 1945 r. - w lewym górnym rogu zapis "chor. Grom" - AIPN Lu 21/26/5, k. 51.

27. Fragment meldunku Augustyna Dudzińskiego "Ojca" z 10 II 1945 r., gdzie wskazuje, że od lipca 1944 r. chorąży Marian Pilarski "Grom" - dowódca 21. kompanii AK był pozbawiony zasiłku przysługującemu mu jako zawodowemu podoficerowi i funkcyjnemu - AIPN Lu 21/26/5, k. 61.

28. Meldunek chor. Mariana Pilarskiego "Groma" z 12 II 1945 r. - w lewym górnym rogu zapis "chor. Grom" - AIPN Lu 21/26/5, k. 68.

 
29.  Fragment meldunku sytuacyjnego chor. Mariana Pilarskiego "Groma" z 1 III 1945 r. do

 "IV -5-R" - w lewym górnym rogu zapis "chor. Grom", AIPN Lu 21/26/5, k. 91.

 

30. Rozkaz z 23 V 1945 r. Stanisława Książka "Roty" przenoszący, z rozkazu Inspektora Zamojskiego z dniem 20 IV 1944 r., chor. Mariana Pilarskiego "Groma" z dyspozycji Komendy Obwodu II AK (tomaszowskiego) do obwodu III AK (biłgorajskiego) - AP Lublin,

                                                 

  31. W wykazie osób inwigilowanych przez PUBP Tomaszów Lubelski z 1945 r. (nie posiada daty sporządzenia, ale z jego analizy wynika, że został wytworzony w czerwcu 1945 lub później) wskazano, że Marian Pilarski "Grom" conajmniej w czerwcu 1945 r. miał nadal stopień chorążego, AIPN Lu 034/3, k. 70.

 

32. Zygmunt Klukowski w swoich zapiskach z lat 1950-1951 wspominał:
Po niemal całkowitym wygaśnięciu konspiracji na Zamojszczyźnie zaczęła się ona w 1949 r. odradzać. Na czele nowej organizacji stanął chor. Pilarski „Jar”, dawny członek Armii Krajowej, zatrudniony w tym czasie w Ubezpieczalni Społecznej w Zamościu.
Z. Klukowski, Zamojszczyzna1944-1959, Warszawa 2008, s. 261.

33. Tabliczka z symbolicznego grobu Mariana Pilarskiego na cmentarzu w Tyszowcach.

 
Ten sam symboliczny grób z płytą założoną prawdopodobnie po 11 XI 1990 r. bowiem w tym dniu uznający się za prezydenta na obczyźnie Juliusz Nowina-Sokolnicki awansował ppłk. Mariana Pilarskiego do stopnia pułkownika (na krzyżu pozostała tabliczka ze stopniem chorążego wskazana wyżej). 

  

Według autorów publikacji o wojskowości J. Nowinie-Sokolnickiemu nie przysługiwały atrybuty władzy Rzeczypospolitej Polskiej, stąd nadane przez niego awanse i odznaczenia nie są uznawane przez Rzeczpospolitą Polską

J.K. Danel, Antylegalistyczna działalność na obczyźnie w latach 1955-1989 „Prezydenta Wolnej Polski” Juliusza Nowina-Sokolnickiego, „Mars. Problematyka i historia wojskowości” 2002, nr 12, s. 69-70, 81-82, 85, 87, 89; B. Ławszowski, Juliusz Nowina-Sokolnicki. Uwagi do biografii, „Mars. Problematyka i historia wojskowości. Studia i Materiały” 2002, nr 12, s. 104;  J. Strzemieniewski, „Generałowie” Juliusza Nowina-Sokolnicki 1973-1990, „Mars. Problematyka i historia wojskowości. Studia i Materiały” 2002, nr 13, s. 135-144.

34. W lipcu 2015 r. Marian Pilarski, w dokumencie oznaczony stopniem majora, na podstawie Dyplomu Ministra Obrony Narodowej, został pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika w korpusie oficerów piechoty.