poniedziałek, 17 maja 2021

Pomnik W.M. Wroblewskiego "Szuma"





 Z inicjatywy Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Zamość Koła Rejonowego w Uchaniach w dniu 23 maja 2021 r. odbędzie się w Gliniskach uroczystość odsłonięcia pomnika poświęconego pamięci st. strz. Wincentego Mieczysława Wróblewskiego ps. Rzepa, Szum - żołnierza AK-WiN; dowódcy rejonu Grabowiec II Inspektoratu Zamojskiego AK, dowódcy lotnej żandarmerii II Inspektoratu Zamojskiego AK oraz grupy zbrojnej utworzonej z członków tej organizacji, którzy uniknęli aresztowań przez UB w kwietniu 1950 r.. 

Uroczystość będzie miała miejsce w 69 rocznicę śmierci "Szuma", który zginął w obławie UB-MO w Gliniskach w dniu 23 maja 1952 r., zaś pomnik stanie niedaleko miejsca jego śmierci.

Zaplanowano:

- godz. 13,30 - wprowadzenie Kompanii Honorowej i pocztów sztandarowych,

- godz. 14,00 - Msza Święta w intencji Wincentego Mieczysława Wróblewskiego z odsłonięciem i poświęceniem pomnika wraz z tablicą pamiątkową,

- godz. 15.00 - przemówienia zaproszonych gości, wręczenie podziękowań,

- godz. 16,00 - wyprowadzenie pocztów sztandarowych oraz Kompanii Honorowej WP.


    Ta ważna i potrzebna inicjatywa Koła ŚZŻAK w Uchaniach stanowi ukoronowanie kilkuletnich działań, w których miałem niewielki udział przy współpracy lubelskiego IPN (mój wniosek z 25 IX 2018 r. o upamiętnienie żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego AK - P. Kalinowskiego "Francuza", E. Malca "Ryśka", A. Mojżesza "Romka", K. Piotrowskiego "Cygana", S. Pakosa "Wrzosa", J. Pysia "Ostrego", M. Szewczuka "Włocha", W.M. Wróblewskiego "Szuma" oraz renowację krzyża w Podborze koło Tyszowiec),  mających na celu uhonorowanie i przybliżenie miejscowej społeczności pochodzącego z niedalekiej Kolonii Staszic niezłomnego żołnierza podziemia antykomunistycznego i jednego z epigonów zbrojnego oporu na tym terenie - Wincentego Mieczysława Wróblewskiego. 


Zginął on w wyniku donosu złożonego przez właściciela kwatery w Gliniskach, po którym nastąpiła obława mająca na celu ujęcie partyzanta. Jego ciała do chwili obecnej nie znaleziono, a jedynie rodzina, w tym Pan Krzysztof Wróblewski, upamiętniła okoliczności śmierci "Szuma" na jego symbolicznym grobie na cmentarzu w Uchaniach.  

Gdy rozpoczynałem w 2018 r. swoją wędrówkę po Zamojszczyźnie śladami żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego AK i rozmawiałem m.in. z Panem Krzysztofem Wróblewskim, Ryszardem Kulikiem, Władysławem Mamełką, Franciszkiem Gorzeńskim czy Feliksem Brzozowskim, "Szum" i jego działalność niepodległościowa były niezbyt znane miejscowej ludności oraz szerszej społeczności Zamojszczyzny. Ale całe szczęście w krótkim czasie się to zmieniło.

Jego symboliczny grób dopiero w 2019 r. ozdobiła tabliczka - z inicjatywy Pana Krzysztofa Wróblewskiego- wskazująca na okoliczności śmierci.

Fragment grobu symbolicznego "Szuma" (tu jako Mieczysław) 

Nowa tablica na grobie


Dzięki Panu Władysławowi Mamełce obejrzałem w Gliniskach miejsce śmierci "Szuma". W chwili obecnej po budynkach, w których przebywał "Szum" oraz stodole, w której poniósł śmierć nie pozostał żaden ślad, brak nawet resztek podbudowy budynków. Posesja jest stanowi płaską, niezabudowaną nieruchomość. Niemniej jednak na stojącym obok niej jedynym budynku mieszkalnym Józefa Tołpy zachowały się ślady osmaleń pochodzące z działań obławy. Naocznie także mogłem uzmysłowić sobie w jakiej odległości był las i w jaki sposób nadeszła obława. 

Obecny widok posesji, na której zginął "Szum"

Dom J. Tołpy z widocznymi osmaleniami od pożaru

Nadto dzięki rozmowom z Panem Krzysztofem Wróblewskim i jego wydatnej pomocy dotarłem do Pana Feliksa Brzozowskiego, który w 23 V 1952 r. jako strażak był świadkiem ostatniej walki "Szuma".

Jak się wydaje na kanwie szerszych informacji o "Szumie" działania podjęła miejscowa społeczność i ŚZŻAK Okręg Zamość pod przewodnictwem prezesa Pana Sławomira Zawiślaka i Koła Rejonowego ŚZŻAK w Uchaniach (w tym Pan  Andrzej Jaroszyński i Pan Andrzej Rosiński), których praca w tym zakresie znajdzie finał w odsłonięciu pomnika w Gliniskach.  Należy się cieszyć, że dzięki podjętym działaniom udało się przybliżyć społeczeństwu sylwetkę niezłomnego żołnierza i patrioty W.M. Wróblewskiego.

Zapraszam na uroczystości.

                                                                                                        Bartłomiej Szyprowski

zdjęcia - archiwum B. Szyprowskiego.




   

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz