Sierż. Bronisław Załoga „Odważny”, „Rębacz”, „Wicher”

Zdjęcie sygnalityczne B. Załogi zrobione przez UB

Ur. 30 V 1920 r. w Kotlicach, s. Antoniego i Marii zd. Bartnik, ukończył 5 klas szkoły powszechnej, stolarz; posiadał gospodarstwo rolne o pow. 8 ha; od 1940 r.; od 1942 r. do jesieni 1945 r. członek AK m.in. w sekcji karabinów maszynowych kompanii „Wiklina” dowodzonej przez Józefa Kaczoruka „Ryszarda”.

W listopadzie 1943 r. awansowany do stopnia starszego strzelca.

Wniosek awansowy B. Załogi "Rębacza"

23 VI 1945 r. rozkazem personalnym  Michała Polaka „Żelaznego” awansowany do stopnia kaprala ze starszeństwem od 3 V 1945 r.; 

Rozkaz awansujący B. Załogę "Rębacza" do stopnia kaprala

3 VII 1945 r. rozkazem personalnym nr 4 Michała Polaka „Żelaznego” udzielono mu pochwały za wierną i pilną służbę konspiracyjną. 

 

Ujawnił się 12 XI 1945 r. i otrzymał zaświadczenie nr 178. 

Od jesieni 1946 r. do 13 IV 1950 r. członek WiN a następnie żołnierz I kompanii Ludwika Rogalskiego "Kanciarza" II Inspektoratu Zamojskiego AK.  
10 III 1947 r. rozkazem Mariana Pilarskiego "Jara" awansowany do stopnia sierżanta.

13 IV 1950 r. wystawiono postanowienie o jego zatrzymaniu.

Tego samego dnia został zatrzymany. Do Kol. Zawalów przybyli: funkcjonariusz PUBP w Zamościu Czesław Wlizło wraz z grupą 16 żołnierzy (l)WP, celem zatrzymania Bronisława Rogalskiego i Bronisława Załogi oraz odkopania pistoletu należącego do Ludwika Rogalskiego „Kanciarza”. Po otoczeniu wsi, przeszukano zabudowania Bronisława Rogalskiego, którego nie zastano. Następnie grupa udała się do zabudowań „Wichra”. Jego również nie było w domu. W czasie rewizji odkryto kryjówkę "Wichra" w oborze pod żłobem i zatrzymano go. Odkopano również pistolet ukryty przez „Kanciarza”.

Fragment raportu o zatrzymaniu B. Załogi

Postanowieniem Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Lublinie z 20 IV 1950 r. został tymczasowo aresztowany i osadzony w więzieniu w Zamościu.

 

Charakterystyka B. Załogi sporządzona przez UB

Bronisław Załoga został oskarżony 8 XI 1950 r.

Fragment aktu oskarżenia dot. B. Załogi

 Wyrokiem WSR w Lublinie z 26 I 1951 r. został skazany na karę 8 lat więzienia, pozbawienia praw publicznych na 4 lata i przepadek całości mienia; 

Postanowieniem WSR w Lublinie z 18 VIII 1954 r. na mocy amnestii karę zmniejszono mu do 5 lat i 4 miesięcy więzienia; karę odbywał m.in. w Ośrodku Pracy Więźniów w Piechcinie (kwiecień 1953 r. – 7 X 1954 r.); postanowieniem WSR w Lublinie z 1 X 1954 r. orzeczono o jego warunkowym przedterminowym zwolnieniu.

Na wolność wyszedł 7 X 1954 r. 

Zmarł 8 XII 1991 r. i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Zawalowie.

IPN Lu 21/26/11, 
IPN Lu 01/435, 
IPN Lu 02/397,
IPN Lu 21/30, 
APL 35/107/0/1.21/287,
APL, sygn. 35/1099/0/6.4/175,
J. Jóźwiakowski, Armia Krajowa na Zamojszczyźnie, t. II, Lublin 2001, s. 797,
B. Szyprowski, Sprawa karna żołnierzy I Kompanii Ludwika Rogalskiego "Kanciarza" II Inspektoratu Zamojskiego AK, "Wojskowy Przegląd Prawniczy" 2017, nr 3, s. 103 i n.,
Zdjęcie nagrobka B. Załogi z cmentarza w Zawalowie autorstwa B. Szyprowskiego.
                                                                                                                          Bartłomiej Szyprowski