Juliusz Nowina-Sokolnicki uznający się za Prezydenta RP na Obczyźnie m.in. nadawał odznaczenia i awanse wojskowe. Jego działalność została potępiona przez Rząd RP na Uchodźctwie (oświadczenie - Dz. U.R.P. z 1987 r., nr 1) jak czynniki wojskowe.
oraz czynniki wojskowe (oświadczenie gen. Zygmunta Szyszko-Bohusza, gen. Bronisława Ducha i gen. Stanisława Maczka)
O działalności Juliusza Nowiny-Sokolnickiego, w tym kwestii nadawania odznaczeń i stopni wojskowych powstało kilka artykułów zarówno popularnonaukowych jak i naukowych, np:
- S. Strzemieniewski, Antylegalistyczna działalność na obczyźnie w latach 1955-1989 "Prezydenta Wolnej Polski" Juliusza Nowina-Sokolnickiego, "Mars. Problematyka i historia wojskowości. Studia i Materiały" 2002, nr 12,
- B. Ławszowski, Juliusz Nowina-Sokolnicki. Uwagi do biografii, "Mars. Problematyka i historia wojskowości. Studia i Materiały" 2002, nr 12,
- J. Strzemieniewski, "Generałowie" Juliusza Nowina-Sokolnickiego 1973-1990, "Mars. Problematyka i historia wojskowości. Studia i Materiały" 2002, nr 13
- J. Strzemieniewski, "Kawalerowie" Krzyża Orderu Virtuti Militari z nadania "Prezydenta RP" Juliusza Nowina-Sokolnickiego, "Mars. Problematyka i historia wojskowości. Studia i Materiały" 2006, nr 20,
- T. Lenczewski, Juliusz Nowina-Sokolnicki. Uwagi do biografii, http://web.archive.org/web/20110312013812/http://www.lenczewski.com.pl/sokolnicki.html,
- M. Henzler, Na tropach Prezydenta Rzeczypospolitej na Uchodźctwie, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/1501577,1,na-tropach-prezydenta-rzeczypospolitej-na-uchodzstwie.read,
W zakresie nadań stopni wojskowych, oprócz kwestii braku uprawnień do ich nadawania często nie sprawdzano rzetelnie poprzednich stopni wojskowych posiadanych przez osoby awansowane. Przytoczę kilka przykładów (z wykazu przytoczonego w: "Generałowie" Juliusza Nowina...) (boldem zapisy w artykule poniżej moje uwagi)
s. 136 – ppłk. Juliusz Nowina-Sokolnicki – mianowanie na stopień generała brygady w dniu 15 VIII 1978 r.
1. W zakresie jego
stopnia wojskowego Tomasz Lenczewski podnosił:
„Jedynym śladem tego [służby
wojskowej i stopnia – dop. B.S.] stała się laurka w formie dyplomu „Polskie Siły Zbrojne, nr 530, Londyn 11 XI 1945 roku -
Spełnił swój obowiązek wobec Polski poprzez służbę w szeregach Polskich Sił
Zbrojnych w latach Drugiej Wojny Światowej” z podpisem ówczesnego Ministra Obrony Narodowej
gen. Mariana Kukiela. Jako jej adresat figuruje „Ppułk. Juliusz Sokolnicki…”(M.
Subritzky-Kusza, History of the Polish Goverment (in Exile) 1939-1990, New
Zeland 1996, s. 48) Dopiero po 1972 r. zaczęły dochodzić inne elementy, jak
rzekomy udział w wojnie i partyzantce oraz najwyższe odznaczenia bojowe Wtedy
to osoby zainteresowane jego przeszłością zwracały się do archiwum brytyjskiego
Ministerstwa Obrony z prośbą o informacje o rzekomej służbie wojskowej. Za
każdym razem odpowiedź pozostawała niezmiennie negatywna” (T. Lenczewski, Juliusz Nowina-Sokolnicki. Uwagi do
biografii, http://web.archive.org/web/20110312013812/http://www.lenczewski.com.pl/sokolnicki.html,
dostęp: 20 IV 2020 r.).
2. W
zestawieniu stopni oficerskich w latach 1935-1939 nie występują: Juliusz
Sokolnicki, Juliusz Nowina ani Juliusz Nowina-Sokolnicki (R. Rybka, K. Stepan, Awanse
oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939, Kraków 2003; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik
oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939 r., Kraków 2006), co oznacza,
że w tym czasie J. Nowina-Sokolnicki nie posiadał stopnia oficerskiego.
s. 137 - gen. IMOS dr Julian Haraschin- mianowanie na stopień generała brygady w stanie spoczynku z dniem 15 VIII 1978 r.
Julian Haraschin (używający od 12 września 1946 r. nazwiska Julian Polan-Haraschin) był od 19 II 1946 r. sędzią Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie, zaś od 21 września 1946 r. do 1951 r. zastępcą szefa tego sądu i przewodniczył składom sądzącym członków podziemia niepodległościowego m.in. Antoniego Bieguna "Sztubaka" ze Zgrupowania NSZ kpt. Henryka Flamego "Bartka" czy Włodzimierza Dobiję z grupy "Narodowego Związku Walki". Z tytułu wydawania wyroków śmierci więźniowie bezpieki nazywali go "krwawy Julek" - vide: F. Musiał, Julian Polan Haraschin (19112-1984), sędzia WSR w Krakowie, "Aparat represji w Polsce Ludowej 1944-1989" 2004, nr 1; K. Brodacki, Trzy twarze Juliana Haraschina, Kraków 2015; A. Biegun, Moje życie, mój los, Kraków 2015
s. 138 - mjr Jan Piwnik "Ponury" - mianowanie do stopnia generała brygady z dniem 3 V 1988 r. Jeżeli przyjmiemy, że miał on stopień majora (nie odnaleziono dokumentu nominacyjnego, zaś na Nowogródczyznę pojechał w stopniu por.), to i tak pominięto kilka stopni niższych. "Ponury" został dopiero w 31 X 2012 r. mianowany do stopnia pułkownika. https://www.special-ops.pl/blog/id312,czy-major-ponury-byl-majorem. O nominacji przez J. Nowina-Sokolnickiego - https://ponury-nurt.blogspot.com/2012/03/gen-bryg-jan-piwnik-ponury.html,
s. 138 - płk WiN Józef Rybicki "Maciej" - mianowanie do stopnia generała brygady z dniem 11 XI 1988 r. Ostatni potwierdzony awans "Macieja" z 1 czerwca 1945 r. był na stopień kapitana, Rozkaz Delegata Sił Zbrojnych na Kraj nr 319 (Zatoka/3012), red. H. Rybicka, Warszawa 2004. Stąd nominacja do stopnia gen. brygady "przeskoczyła" cztery stopnie awansowe.
s. 139 - Stanisław Sojczyński "Warszyc" - dca KWP - mianowanie do stopnia generała dywizji z dniem 11 XI 1988 r. W tym wypadku nie przytoczono stopnia wojskowego "Warszyca", który w okresie działania KWP i chwili śmierci miał stopień kapitana, T. Toborek, Stanisław Sojczyński i Konspiracyjne Wojsko Polskie, Łódź 2007. Stąd nominacja do stopnia gen. dywizji "przeskoczyła" pięć stopni awansowych
s. 139 - Józef Kuraś "Ogień" - dca Zgrupowania Partyzanckiego PSZ na Podhalu - mianowanie do stopnia generała brygady z dniem 11 XI 1988 r. W tym wypadku również nie przytoczono stopnia wojskowego "Ognia", który w chwili śmierci miał stopień majora, stąd nominacja do stopnia gen. brygady "przeskoczyła" cztery stopnie awansowe
s. 139 - płk Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka"- mianowanie do stopnia generała brygady z dniem 11 XI 1989 r. "Łupaszka" nie miał stopnia pułkownika lecz był majorem.
s. 139 - płk Stanisław Prus "Adam" - mianowanie do stopnia generała brygady z dniem 11 XI 1989 r. Również on nie miał stopnia pułkownika lecz był majorem (od maja 1944 r.), a potem od końca lipca 1944 r. do śmierci w 1945 r. był podpułkownikiem, J. Jóźwiakowski, Armia Krajowa na Zamojszczyźnie; Z. Klukowski, Zamojszczyzna 1918-1959.
s. 140 - Andrzej Czajkowski "Garda", "Witold", "Sienkiewicz" - mianowanie do stopnia generała brygady z dniem 11 XI 1989 r. Cichociemny Andrzej Czaykowski (a nie Czajkowski) "Garda" we wrześniu 1944 r. otrzymał awans do stopnia majora, K. Tochman, Słownik biograficzny cichociemnych, t. I, Rzeszów 2008. Stąd awans do stopnia generała "przeskoczył" cztery stopnie oficerskie.
Powyższe kwestie to tylko część nieścisłości w mianowaniu przez J. Nowina-Konopkę na wyższe stopnie oficerskie.
