Wszystko dla Polski - II Zamojski Inspektorat AK

W 2018 Magda Kołodziejczyk i Rafał Kołodziejczyk, scenarzyści i reżyserzy nagradzanego filmu "Wszystko dla Polski- Powstanie Zamojskie 1942-1944,  przystąpili do realizacji  fabularyzowanego filmu dokumentalnego "Wszystko dla Polski - II Zamojski Inspektorat Armii Krajowej". Film powstał przy wsparciu finansowym oraz merytorycznym wielu instytucji m.in. lubelskiego oddziału Telewizji Polskiej SA, Urzędu ds Kombatantów. Jego inicjatorem i pomysłodawcą oraz był prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość Sławomir Zawiślak, zaś ww. Okręg był również producentem filmu.

Projekt powstania filmu został przedstawiony podczas spotkania poświęconego filmowi: Wszystko dla Polski Powstanie Zamojskie 1942-1944". Wówczas Magda Kołodziejczyk powiedziała:

"Młode pokolenie to pokolenie obrazkowe - mówi Rafał Kołodziejczyk. - Młodzi ludzie mają podzielną uwagę. Wydaje mi się, że jedyną możliwością, żeby do nich dotrzeć i zainteresować, jest krótka, dynamiczna forma, która może nie zawiera zbyt dużo samych suchych informacji, ale opowiada ciekawą historię. 

Zależy nam, żeby ta historia była opatrzona naukowym komentarzem, żeby wypowiadał się historyk, ale też żeby były wspomnienia, dlatego szukamy osób, które mogą nam coś opowiedzieć z tego, co sami jeszcze pamiętają. Jest bardzo trudno o takich rozmówców, bo jest ich po prostu coraz mniej - mówi Magda Kołodziejczyk".

  https://www.radio.lublin.pl/news/powstaje-film-o-zolnierzach-wykletych-z-zamojszczyzny, 

22 marca 2019 r.  o godz. 17.00 w Centrum Kultury Filmowej "Stylowy" w Zamościu odbyła się uroczysta premiera tego filmu, w której udział wzięły liczne poczty sztandarowe, kombatanci Armii Krajowej, Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość", członkowie grup rekonstrukcyjnych oraz antykomunistycznej konspiracji m.in. Bronisław Malec i Piotr Bartnik "Jastrząb". Przybyli na nie również Wojewoda Lubelski dr Przemysław Czarnek, z lubelskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej dyrektor Mariusz Krzysztofik oraz prof. Tomasz Panfil, przedstawiciele władz samorządowych, duchowieństwa, wojska, lokalnych przedsiębiorców oraz licznie zgromadzona społeczność Zamojszczyzny. Wśród zaproszonych gości byli również członkowie rodzin "Żołnierzy Niezłomnych", w tym II Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej, Magda Szczepańska (z rodziny Eugeniusza Szczepańskiego współpracownika dowódcy Samodzielnego Obwodu WiN Tomaszów Lub. Stefana Kobosa "Wrzosa"), Ryszard Borowski (z rodziny Wacława Borowskiego "Sierpa"), Edward hadam, Jan Hadam i Kazimierz Hadam (z rodziny Jana Hadama "Agresta"), Andrzej Hulanicki (z rodziny Ludwika Rogalskiego "Kanciarza"), Mariusz Kukiełka (z rodziny Jana Kukiełki współpracownika Stanisława Pakosa "Wrzosa"), Adam Pyś (z rodziny Józefa Pysia "Ostrego"), Stanisław Rajtar (z rodziny Stanisława Rajtara "Śmiguły"), Adolf Stachyra (z rodziny Andrzeja Stachyry "Saturnina"), Janusz Szewluk (z rodziny Czesława Szewluka "Orlika") i Krzysztof Wróblewski (z rodziny Wincentego Wróblewskiego "Szuma").  W trakcie spotkania doszło do uroczystego odznaczenia szeregu osób zasłużonych dla Zamojszczyzny oraz odczytano listy Premiera Mateusza Morawieckiego i Ministra Obrony Narodowej Mariusza Błaszczaka. Oprawę artystyczną spotkania zapewnili m.in. harcerze hufca ZHP hm. Anny Rojek z Suśca, w tym piosenkę "Wszystko dla Polski" w podzięce dla bohaterów filmu wykonała zuch 10. Drużyny Harcerskiej Traperski Krąg z Suśca Lenka Gęborys. Piosenkę i pokazany teledysk do niej zaprezentowała również Kaja Peć z Józefowa.

Nie ulega wątpliwości, że wiedza o istnieniu i działalności II Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej nie jest powszechna. Ta antykomunistyczna struktura, założona przez Mariana Pilarskiego "Jara" początkowo spośród żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich, a później innych chętnych osób, zgrupowała w latach 1948-1950 szeroką rzeszę polskich patriotów nie godzących się z narzuconym reżimem. Jako zwarta struktura istniała do czasu aresztowań w kwietniu 1950 r., prowadząc na niewielką skalę działalność zbrojną w oddziałach Piotra Smagały "Sroki", Ludwika Rogalskiego "Kanciarza" i Tadeusza Łagody "Barykady" i Stanisława Pakosa "Wrazosa". Później osoby, które uniknęły aresztowania rozpoczęły na szerszą skalę działalność  zbrojną w niewielkich patrolach dowodzonych przez Wincentego Wróblewskiego "Szuma", Henryka Kwaśniewskiego "Luxa", Antoniego Mojżesza "Romka" i Stanisława Pakosa "Wrzosa". Ostatni żołnierze antykomunistycznego podziemia wywodzący się z II Inspektoratu  walczyli do 1952 r., zaś Czesław Szewluk "Orlik" został ujęty dopiero w grudniu 1954 r. 

Stąd należy pozytywnie odnieść się do inicjatywy zrealizowania filmu przybliżającego historię powojennej konspiracji niepodległościowej a w szczególności II Inspektoratu Zamojskiego AK będącego największą strukturą antykomunistyczną Zamojszczyzny  po amnestii z 1947 r.

 

Fragmenty filmu