środa, 14 października 2020

Stanisław Rajtar (1923-1992)

Stanisław Rajtar (1923-1992) ps. Radwan, Śmiguła

Zdjęcie z 1987 r. IPN

Urodził się 24 stycznia 1923 r. w Dubie. Był synem Marcina i Marii zd. Adamczyk, W rodzinie oprócz niego było rodzeństwo: Genowefa (ur. 1918 r.), Jan (ur. 1920 r.) oraz Feliks (ur. 1921 r.). Młody "Radwan" ukończył 3 klasy szkoły powszechnej , a później zajmował się rolnictwem.

Od 1944 r. był żołnierzem 6 plutonu kompanii AK „Wiklina” dowodzonej przez Józefa Kaczoruka „Ryszarda”, gdzie posługiwał się pseudonimem „Radwan”.

Od sierpnia 1944 r. do połowy października 1944 r. był żołnierzem 3. Dywizji Artylerii w Trawnikach, skąd zdezerterował.

W dniu 14 kwietnia 1947 r. ujawnił się w PUBP w Zamościu. Później pracował w gospodarstwie rodziców. 

Od lutego 1949 r. był członkiem II Inspektoratu Zamojskiego AK, gdzie pełnił funkcję łącznika. Brał również udział w akcjach przeprowadzanych przez oddział Ludwika Rogalskiego „Kanciarza”. Podczas akcji UB przeciwko żołnierzom II Inspektoratu uniknął aresztowania i zaczął się ukrywać.  Początkowo ukrywał się samotnie u różnych gospodarzy m.in. Antoniego Kornasa, Jana Żyły i Jana Bentkowskiego, a następnie wstąpił do oddziału Wincentego Mieczysława Wróblewskiego „Szuma”.

W lipcu 1951 r. przeszedł do oddziału Henryka Kwaśniewskiego „Luxa”, który wkrótce opuścił i ukrywał się samotnie  u różnych gospodarzy m.in. w stodole Kazimierza Cygana w Kol. Dub oraz w Zubowicach. 

W dniu  2 sierpnia 1951 r. wyjechał z terenu Lubelszczyzny i przebywał początkowo na terenie Wałbrzycha i Wrocławia. Używał fałszywego nazwiska Stefan Grabowski. Następnie wyjechał do Łodzi, gdzie od maja 1953 r. pracował w prywatnej firmie elektromonterskiej Jana Mironienko w Pabianicach.

W dniu  19 maja 1953 r. został zatrzymany przez MO w Pabianicach podczas próby wyrobienia dowodu osobistego i  został przekazany do KWMO w Łodzi.

Postanowieniem Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Łodzi  z 21 maja 1953 r. został tymczasowo aresztowany do dnia 19 lipca 1953 r.

W dniu 21 czerwca 1953 r. gdy był przewożony pociągiem na Lubelszczyznę uciekł eskortującym go milicjantom. Ukrywał się na terenie biłgorajskim. 23 czerwca 1953 r. dostał się w ręce bezpieki  (według jednych źródeł został zatrzymany przez funkcjonariuszy KPMO w Biłgoraju a według innych sam się zgłosił).

W dniu 15 października 1953 r. został osadzony w więzieniu na Zamku w Lublinie, a następnie w więzieniu mokotowskim w Warszawie.

Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Lublinie z 19 marca 1954 r. sygn. Sr 439/53 został skazany na 12 lat więzienia i karę odbywał w więzieniu we Wronkach.

Postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu z 31 marca 1964 r. został warunkowo zwolniony. Więzienie opuścił 6 kwietnia 1964 r.

Zmarł 23 marca 1992 r. w Kaliszu i został pochowany na cmentarzu miejskim w Kaliszu.

Postanowieniem SW w Kaliszu z 10 września 1998 r. unieważniono wydany na niego wyrok WSR w Lublinie sygn. Sr 439/53 uznając, że  działał na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

Od 30 września 1970 r. był żonaty z Izabelą Borowiak.


Poniżej dokumenty udostępnione mi przez Panią Izabelę Borowiak-Rajtar



















 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz